BURYATLARIN BAŞKENTİ ULAN UDE ( BURYAT ÖZERK CUMHURİYETİ – RUSYA ) – ERTUĞRUL FIRATLI

 

 

ULAN UDE ( BURYATYA )  RUSYA – SİBİRYA   ERTUĞRUL FIRATLI

Trans Sibirya demir yolunun Rusya’daki son durağı olan Ulan Ude;  Rusya Federasyonuna bağlı Buryat Özerk Cumhuriyetinin başkentidir. Buryatlar, Moğol kökenli olup burada yaklaşık % 30 luk nüfus yoğunluğuna sahiptirler. % 60 ın üzerinde Ruslar,  az miktarda Türk kökenli Soyotlar ve Tatarlar yaşamaktadır. Başkent Ulan Ude de benzer oranlara sahiptir. ( Zaten Rusya nın geleneksel nüfus planlaması ve stratejisi burada da kendini göstermektedir. Ruslar, tarih boyunca ve şimdi  asla % 60 oranının altına indirilmemektedir ) Başkent, sadece Trans Sibirya değil aynı zamanda, Rusya ile Moğolistan’ı bağlayan Trans Moğolistan demiryolunun da üzerinde olup Moğolistan öncesi son duraktır. Şimdi olduğu gibi geçmişte de; hem İpek Yolu hem de Çay yolu güzergâhı üzerinde konumlandığından ve doğu ile batıyı bağladığından ticari açıdan çok önemli roller oynamıştır.

( Ulan Ude tren istasyonu)

Ulan Ude; Uda nehrinin kenarında kurulan bir şehirdir. ( Ulan, kırmızı anlamına gelmektedir.) Uda nehri daha sonra yine şehrin yakınlarında Selenga nehri ile birleşmektedir. Başkentin mevcut yapısı, 17. Yy.ın 3. Çeyreğine tarihlenmektedir. Yukarıda da belirttiğim üzere, şehrin gelişmesi ve nüfus artışının en önemli sebeplerinden biridir Trans Sibirya demir yolu. Günümüzde 500 bine yakın nüfusu bulunmaktadır.

Başkentin kalbinin attığı merkez Sovetov Meydanı, Lenin büstü ile dikkati çekmektedir. Asya özellikleri ağır basan, çekik gözlü Lenin büstü, 1971 yılında Lenin in 100. Yılı anısına dikilmiş olup 42 ton bronzdan yapılmadır. Dünyanın en büyük Lenin kafası, granit bir kaide üzerine yerleştirilmiştir.   Arka planda üç bayrağın dalgalandığı bina; yönetim merkezidir. Rus, Buryat Özerk Cumhuriyeti ve Ulan Ude şehrinin bayrakları dalgalanmaktadır. Buryatya ve Ulan

Ude bayraklarındaki ağırlıklı sarı renk, güneşi sembolize etmektedir. Her ne kadar burası Sibirya olsa da senenin 300 günü güneş almaktadır. Güneş enerjisinden faydalanma oranı da sürekli artmaktadır. Şehrin önemli kutlamalarının yapıldığı meydanda ayrıca diğer devlet binaları da yer almaktadır.

Başkentin pek çok yerini heykel ve büstler süslemektedir. Bunlardan biri, misafir karşılama seremonisini ve Moğol misafirperverliğini ifade eden, elinde süt kâsesi tutan Buryat kadın heykelidir. Selenginsky Köprüsünün yakınında bulunan ve Moğolistan tarafından buraya hediye edilen heykel, daha önce tiyatro binasının bulunduğu yerde iken daha sonra hava alanından şehre girişe yerleştirilmiş ve daha anlamlı olmuştur.

Güzel mimarisi ve önündeki fıskiyelerle süslü meydana bakan Akademik Opera ve Bale Tiyatrosu, 1939 yılında inşa edilmeye başlanmış, pek çok kere restore edilmiştir. Açılışı 1952 yılında gerçekleşmiştir. Ziyaretimiz sırasında, Angara nehri ile ilgili efsaneyi konu alan bir opera sergilenmekteydi.

Aşağıdaki sevimli bina, şehir giriş kapısının yanında konumlanmakta olup geçmişte posta ofisi olarak hizmet vermiş. Şehir kapısı ( Çar Kapısı ) orijinal olmayıp yıkılan kapının yerine 2006 yılında ve aslının kopyası olarak yapılmıştır. ( Aslı Prens II.Nikolay ın şehre gelişi anısına 1891 de dikilmiştir)

Lenin Caddesi, zevkle yürüyüş yapacağınız ve yerel halkla iç içe olabileceğiniz bir mekan. Yayalar için ayrılan bölüm Arbat olarak anılıyor. Başkent özellikle kurulduğundan beri ticaret şehri olarak kabul edilmiştir. Bu caddede de

tüccarların ticaret amacıyla kullandıkları binalar ve yine tüccarlara ait malikâneler bulunmaktadır. Belirttiğim cadde ve etrafında pek çok geleneksel Buryat evleri, ahşap işçiliği ve sevimli pencereleri ile dikkatinizi çekecektir.

Ulan Ude nin en dikkat çekici noktalarından biri de; Rusya’daki en önemli Budizm merkezlerinden biri olmasıdır. Daha önceki dönemlerde Şaman inancına sahip Buryatlar, ağırlıklı olarak Budist’tirler. Buryatlar her ne kadar Moğol kültüründen gelseler de onlarla aralarında bazı farklılıklar görülmektedir. ( Özellikle dil anlamında ) Yerel Buryat halkı, Şamanizm’e ve Budizm’e inanır. Ruslar ise Ortodoks mezhebindendirler.

İvolginsky Datsan Manastırı, Rusya Federasyonu içindeki en önemli Budist din merkezidir. Şehrin biraz dışında konumlanan Manastır, 1945 yılında kurulmuştur. Sovyetler döneminde dini merkezlerin büyük bir kısmı yakılıp yıkılırken ilginç olan bu merkezin, Stalin in emri ile ve Moğollara karşı dini hoş görülü olduğunu göstermesi

amacıyla yapılmıştır. Kompleks şeklinde olan Manastır, ana tapınak ve onun etrafındaki farklı tapınaklardan oluşmaktadır. İçinde eğitimin de yapıldığı merkeze, 1991 yılında Dalay Lama da gelmiştir. Sezona göre değişse de30-35 kadar rahip ve her bir rahibin öğrencileri de bulunmaktadır. Her  rahip,kendi  öğrencileri ile farklı bir evde konaklamaktadır.

Başkentin ana Ortodoks tapınağı ise; Odigitrievsky Katedrali olup 1741-1785 yılları arasında inşa edilmiştir. Sibirya Barok tarzı ile inşa edilen Katedral, geçmişte bir dönem kapatılarak müze şeklinde hizmet vermiş, asli görevine 1995 yılında dönmüştür.