ÇANKIRI YERALTI TUZ ŞEHRİ – GEZGİN YÜZLER
ÇANKIRI YER ALTI TUZ ŞEHRİ- GEZGİN YÜZLER
Çankırı ilinde bulunan 5.000 yıllık kadim Tuz Mağarası, Hititlerden Fransız işletmeciliğine kadar nice dönemlerde ana tedarik merkezi olmuştur. Bilhassa Osmanlı döneminde, kervanlarla Trabzon Limanına ve oradan İstanbul üzerinden Avrupa’ya sevkiyat ve dağıtım yapılmıştır. Bu kaliteli kaya tuzu, nemlendirilmeden keçelerle korunup İstanbul’a ulaşınca, “Tuz Kapanı” mevkiinde oluşan Tuz Borsası aracılıyla diğer kıymetli tedarik malzemeleri ile birlikte anılmıştır. ( Tuz Kapanı – Un Kapanı – Yağ Kapanı ) Böylece; Kahve, İpek, Baharat yollarının yanı sıra bir de “ TUZ YOLU” güzergahı oluşmuştur.
Hititlerden başlamak üzere uzun yıllar tuz üretimi yapılan maden, kapitülasyonlar döneminde Fransızlar tarafından işletilmiştir. Cumhuriyet döneminde TEKEL’in işlettiği tuz madeni özelleştirilerek kapasitesi arttırılmış, 2013 yılında, İl Özel İdaresine devredilerek turizm amaçlı tadilata başlanmış ancak yaşanan sorunlar nedeniyle ihale feshedilmiştir. En son Tuz Mağarası, 2017 yılında Belediyeye devredilmiştir.
Şu an, Belediye ve Kuzka tarafından yürütülen proje kapsamında restorasyon çalışmaları yapıldığından ziyaretçilere kapalıdır. Verilen bilgiye göre bu proje kapsamında; Yaran Kültür Tanıtım Galerisi, Restoran, Kafeterya, Çok amaçlı toplantı salonu, Çocuk oyun alanı, Fosil Müzesi, Mescit, Mağara içi ışık efekt sistemleri, Dekoratif Tuz Havuzu, Spor aktivite alanı ile mağara sağlık turizmine yönelik; Tuz Terapi Odaları yapılacaktır. Astım ve bronşit gibi bazı hastalıklara iyi gelmesi nedeniyle de çok ilgi görmektedir. Projenin 24 ay içinde bitirilip turizme kazandırılacağı söylenmektedir. Dünyada pek çok örneğini görüp, bazılarını da sayfamızda tanıttığımız Tuz Mağaraları gibi, Çankırı Yer altı Tuz Şehrinin de hak ettiği turistik yapıya tez elden kavuşmasını diliyoruz.
Çankırı merkeze 18 km. uzaklıkta ana girişi bulunan Yeraltı Tuz Şehri, çok sayıda galeriden oluşmaktadır. 18.000 m2 lik bir alanı kaplayan, dünyanın “en eski” ve “en büyük” mağaralarından biri olma unvanını da elinde bulundurmaktadır. Galerileri, kamyon ile gezilebilecek genişlik ve ferahlıkta olan mağaranın belli bölümlerinde, Fransız İşletmeciliği zamanından kalma raylar ve dekovil örnekleri ile dönemin yetkililerinin kullandığı fayton da
görülebilir. Keza, galerilerin geniş alanlara dönüştüğü bölümlerde tuzdan yapılmış eserler sergilenmektedir. Bunlar,
Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Heykel Bölümü öğretim üyesi ve öğrencilerine aittir.( 2005 yılı) Yine burada, 2012 yılında Türk Kültür ve Sanatları Ortak Yönetimi ve Çankırı Belediyesi iş birliği ile düzenlenen ve birebir
ölçüde düzenlenen “Orhun Abideleri” sergilenmektedir. Geçmişte bölgede yaşamış canlılar ile nebatata ait kalıtılar ve fosiller de sergilenmektedir. Ayçiçeğinden yapılan yüzler sergisi de çok dikkat çekiciydi
Mağara ana girişinin yanı sıra, bir çobanın sürüsünü otlatırken tesadüfen bulduğu bir baca girişi de bulunmaktadır.
Burada belirtmemiz gerekir ki; Çankırı Yaran Kültürü destekçilerinden Baro Başkanı Dilaver bey ile, Belediye müdürü Ethem beye katkı ve destekleri için Gezgin Yüzler olarak teşekkür ederiz.