CU CHİ TÜNELLERİ – HO CHİ MİNH ( VİETNAM ) – ERTUĞRUL FIRATLI

 

 

KUÇİ TÜNELLERİ(CU CHİ )

VİETNAM-ERTUĞRUL FIRATLI

Kuçi tünelleri; Vietnam gezimizin en etkileyici bölümlerinden biriydi. Gördüklerim, yaşadıklarım, öğrendiklerim Amerikan yenilgisini daha iyi anlayabilmeme ve  Vietnamlılara daha fazla saygı duymama sebep oldu, hele ki savaştan kalanlar müzesinde bir ulusun yaşadığı acıları, dramları içimiz sızlayarak gözlemledikten sonra.

Eski adıyla Saygon,  yeni adıyla Ho Chi Minh şehrine yakın konumda bulunan (kara yolu ile bir saat civarında sürdü) bu tüneller, yaklaşık 200 km uzunluğunda ve ormanlık bir alanın içerisinde. İçinde rahatça yürüyebileceğiniz yapılar şeklinde düşünmeyin sakın, minyon Vietnamlılara göre, ancak eğilerek veya sürünerek geçebileceğiniz şekilde ve tamamen ilkel şartlarda el, kol gücüyle yapılan yerlerden bahsediyorum.                                                           Aslında bu tüneller ilk olarak Fransız sömürgecilere karşı kullanılmak üzere inşa edilmiş (1940’lı yıllar) Vietnam savaşında ise Amerikan ordusuna karşı kullanılmak üzere genişletilmiş, kilometrelerce uzatılmış hatta 3 katlı hale getirilen ve yaklaşık 120 km. olan bu tünellerin içinde imalathaneler, hastaneler, mutfaklar, depolar da oluşturulmuş. Bu katmanlar 10 metre derinliklere kadar inebiliyor.  Paylaştığım resimler sizi yanıltmasın, bunlar

turistler için genişletilmiş tünel resimleri olup asılları çok daha dar ve kısa ama inanın bu haliyle bile insana sıkıntı veriyor. Yapımının zorluğu yanında, içinde günlerce vakit geçirmenin sonucu dışarı çıkıldığında yaşanan geçici körlükler, dayanılmaz kötü kokulara katlanmak, özellikle ülke iklim şartları düşünüldüğünde bu tünellerdeki sıcaklık ve oksijen azlığı gibi pek çok zorlayıcı etmeni de akılda tutmak gerekiyor. Tabii baş etmeleri gereken; böcek, akrep, yılan, karınca vs.den ve tabii ki bu yaşam koşullarının getirdiği salgın hastalıklardan hiç bahsetmek istemiyorum bile.

Viet Cong lar ( Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi – ABD ve Güney Vietnam Hükümetine karşı savaş veren komünist güçler ) uzun yıllar boyunca bu tünelleri üs olarak kullanmış ve buradan tam anlamıyla gerilla savaşı vermişlerdir. Halkı tarafından çok sevildiği için “Ho amca” olarak adlandırılan Ho Chi Hinh ( Işığa kavuşturan anlamındadır. Gerçek adı; Nguyen Tat Thanh) bu bağımsızlık savaşının liderliğini yapmıştır. Yaşamı boyunca; Japonlara, Fransız sömürgecilerine ve başkanı olduğu Kuzey Vietnamda da Amerikalılara karşı bağımsızlık savaşı vermiş, Kuzey ve Güneyi birleştirmek hayali ile yaşamıştır. Bu hayalini gerçekleştiremeden, 1969 yılında çatışmalar sürerken ölmüştür. Komünistler, 1975 yılında Güney Vietnem’ın başkenti olan Saygon’u ele geçirmiş ve başkanlarının anısına bu şehre “Ho Chi Minh” adını vermişlerdir. Şu an müze olarak hizmet veren alana girdikten sonra, maketler ve film gösterimi ile size ön bilgi veriliyor. Sonrasında yine yerel rehberler eşliğinde alanı gezebiliyorsunuz.

O bölgede gezerken atmosferi daha iyi anlamanız için fonda hep silah sesleri ve patlamalar duyuyorsunuz. Atış poligonu oluşturulmuş ve güvenli bir ortamda o zamanlar kullanılan silahlarla ve gerçek mermilerle atış yapabiliyorsunuz. ( AK-47, M16, M-30, M-60, VE Grand M1 ler ile ) Biz  de atış yaptık, aman sakın yanlış anlaşılmasın savaşın ve silahın tamamen karşısındayız ama o ortamda, o günün silahlarıyla nasıl bir his

yaşayacağımızı test etmek istedik. Ayrıca bu tünellerde zor şartlarda savaş veren askerlerin yemeklerinden örneklerin sunulduğu bir de lokanta bulunmakta. ( buharda pişirilmiş tapyoka kökü ve pandan çayı )

Tünellerin ağzının nasıl güzel kamufle edildiğini göstermek üzere birkaç resim  paylaşıyorum.  Bunlar o kadar ince hesaplar yapılarak inşa edilmiş ki örneğin mutfak bacası ve içerde yakılan ateşlerin dumanının çıktığı tahliye bacaları metrelerce uzaktan gizli olarak verilmiş, hatta yatay olarak uzatılmış ki yukarıdan helikopterden görülmesin diye.

Ormanın içinde pek çok kamufle edilmiş” bubi tuzakları “hazırlanmış örneğin üzerine basılınca açılan ve sivri çubukların çıktığı yerler gibi  Bu tüneller gönüllüler tarafından ilkel araçlarla kazılıp, çıkan taze topraklar da Amerikalıların anlamaması için bombaların oluşturduğu kraterlere gece taşınıyormuş. Bu işi de genellikle kadınlar yapıyormuş.

ABD ordusu uzun müddet bu tünellerin farkına varamamış hatta birden ortaya çıkan gerillaların nereden ve nasıl geldiklerini uzun müddet çözememişler. Gerçekten Amerikan garnizonunun olduğu yerin altında bile tünel inşa edilmiş. İşin farkına vardıklarında da Amerikalılar ilk etapta Alman çoban köpekleri getirtmişler  fakat Vietnamlılar; insanı gülümseten ,o zor şartlarda bile tamamen ince zeka ürünü fikirler uygulamaya koymuşlar. Örneğin Amerikan askerlerinin çöplerinden alınan parfüm, izmarit atığı gibi nesneler bu bacaların ağızlarına yerleştirilip gerçekten de köpekler şaşırtılıyormuş.

Çok hoşuma giden bir anı da araba lastiklerinden kendileri için yaptıkları terlikler oldu . Bunlar tüneller içindeki imalathanelerde üretiliyormuş . Bize de bunların yapılışını uygulamalı olarak gösterdiler fakat ilginç olan bunların bazıları ters yapılmış(topuk kısmı önde).Ayağınıza giyip toprağa bastığınızda , bıraktığınız iz ters yönde gider gibi oluyor ve sizi takip ettiklerinde tam ters yöne gidebiliyorlar.

Yine bu imalathanelerde Amerikalıların attığı roketler, mermiler toplanarak  eritilmiş ve yeniden silah yapımında kullanılmış  Amerikalılar tünelleri imha etmek için ; içlerine su basmak ,gaz sıkmak ,patlayıcı atmak gibi pek çok yöntemler denemişler ama tünellerin sistemi öyle güzel ayarlanmış ki hiçbiri fayda etmemiş. Hatta sadece bu tüneller için “tünel fareleri “denilen ekipler kurulmuş ancak onlar da başarı elde edememişler. Amerikalılar bu tünelleri ve bu tünellerdeki gerillaları yok edemeyince çareyi bu bölgeyi bombalamakta bulmuşlar.

B 52 bombaları bu bölgeye adeta yağmur gibi yağdırılmış. 8 milyon ton bomba dile kolay.  Cu Chi bölgesi dünyada en fazla bombardımana maruz kalan bölge. Sonuç ; binlerce ölü, sakat ve daha sonra yine sakat  doğacak o şekilde yaşamaya mahkum olacak nesiller.

Vietnam’da Çin Takvimi’ne göre kutlanılan yılbaşı  olan 31 ocak 1968 gecesi gerillalar pek çok kentte ani saldırılar düzenlemişler.  Amerikan ordu karargahlarına, Amerikan üslerine, radyo istasyonlarına da saldırıda bulunmuşlar, Amerikan elçilik binasına bile girmeyi başarmışlardır. Hemen çoğu öldürülmüş ama savaşın sonunu hazırlayan mesajı da vermeyi başarabilmişlerdir. “Sizin yönetim merkezlerinizde bile yürüyüş yapabiliyor, ele geçirebiliyoruz”. Uzun yıllar süren ve artık bıktıran savaş Amerikan kamuoyunda da protestoların artmasına ve sonuçta askerlerin

çekilmesine sebep olmuştur. Yirmi yıldan daha fazla süren savaş, iki milyondan fazla Vietnamlının ölmesine, milyonlarca kişini yaralanmasına ve yine milyonlarca kişinin ülkeden göç etmesine sebep olmuş, kelimeni tam anlamıyla ülke mahvolmuştur. Amerikalı 58 bin asker de bu savaş sırasında ölmüş veya kaybolmuştur. Amerika tarihindeki ilk yenilgisini alarak bu savaştan mağlup çıkmıştır. Ayrıca istedikleri olmamış, Bölgede Komünizmin yayılmasını engellemek için Kuzey Vietnam’a karşı başlattıkları savaş umdukları gibi olmamış Kuzey ve Güney Vietnam birleşmiş, Laos ve Kamboçya’da sosyalist yönetimler başa geçmiştir.