GAYZERLER ÜLKESİ İZLANDA-GEZGİN YÜZLER

 

 

GAYZERLER ÜLKESİ İZLANDA –GEZGİN YÜZLER ( VİDEOLU ANLATIM )

“Ateş Ülkesi İzlanda” yazısında da belirttiğimiz gibi, İzlanda; dünyada az sayıda bulunan, yeryüzü kabuğunun ince ve oluşmaya devam ettiği az sayıdaki bölgelerden biridir. Dolayısıyla bunun sebep olduğu bir takım jeolojik olaylar meydana gelmektedir ve gayzerler bunlardan biridir.

Kısa ve kaba tarifi ile gayzer; belirli aralıklarla ve basınçla yukarı doğru buhar ve su fışkırtan su kaynaklarıdır. Bu tabiat olayına adını veren aslında İzlanda da bulunan ve “Geysir” olarak isimlendirilen bir su kaynağıdır. İzlanda dilinde geysir; fırlatmak anlamına gelmektedir. Geysir’in geçmişi 1294 yılına kadar inmektedir. Tarihinde, 70

metrelere çıkan ve uzun süreli püskürtme gerçekleştiren Geysir şu sıralar suskunluğunu korumakta ve hareketsiz bir dönem geçirmektedir. 2000 yılında bir deprem sonucu tekrar hareketlenip, birkaç yıl günde birkaç kez püskürme yapmış ve sonra tekrar suskun dönemine girmiştir.

Başkent Reykjavie’e 110 km. kadar uzaklıkta olan 3 km. karelik bu bölge İzlanda’nın güneybatısındaki Haukadalur vadisinde yer almaktadır. Günde yaklaşık 6000 kişinin ziyaret ettiği bu bölgede pek çok gayzer bulunmakla birlikte

şu an en önemlilerinden biri; Strokkur olup, gayzerlerin isim babası olan Geysir’in 100 metre güneyindedir.

Strokkur genellikle 5-10 dakika aralıklarla püskürme yapmaktadır. Fakat bazen arka arkaya da bu olay yaşanmaktadır ki şansımıza biz ardışık iki püskürmeyi seyrettik ve onu da sizlerle paylaşacağız. Bazen bu ardışık püskürme sayısı beşe kadar da çıkabiliyormuş. Strokkur; bazen 40 metreyi bulan ama genellikle 15-20 metreye kadar çıkan püskürme performansı gösteriyor.

Bu bölge jeotermal alan olduğundan ve sular sülfürlü olduğundan bu sülfürlü sudan dolayı etrafta ilginç görüntüler de oluşmaktadır. Aktif yanardağların olduğu, volkanik bölgelerde görülen gayzerlere yağmur suları neden olmaktadır. Yeraltında biriken sular, ısının etkisiyle yüksek sıcaklığa ulaşsa bile üstünde bulunan kayaların ve suların basıncından dolayı gaz halinde bulunamaz. Ancak yukarı doğru bir yol bulup hareket etmeye başlarsa üzerindeki basınç azalacağından kaynamaya başlar ve bulduğu açıklıktan dışarı çıkar. Eğer geniş bir açıklıktan çıkarsa kaplıcadan bahsedebiliriz. Fakat dar bir aralıktan çıkarsa, bu çıkış püskürme, patlama şeklinde olacaktır ki bu da gayzerdir. Sıcak su üstünde bulunan su kütlesini yukarı doğru iterek püskürür. Bu açıklık ne kadar az ise gayzer o kadar yukarıya doğru fışkıracaktır

 

Gelecekte ne yapacağı belli olmamakla birlikte şu an sessizliğini koruyup hareketsiz olan gayzerlere daha rahat yaklaşıp inceleyebiliyorsunuz. Biz de öyle yaptık ama gayzerin çıkış deliği suskun olmasına rağmen bizi biraz ürküttü

Püskürmeye yakın önce bir titreşim hissediyorsunuz, arkasından su kütlesi hafif kabararak bir tümsek oluşturuyor. Bu tümsek biraz daha büyüyor ve saniyeler içinde sesli bir şekilde su ve buhar metrelerce yukarı doğru fırlatılıyor. Bu esnada emniyet şeridine çok dikkat etmek gerekiyor. Hemen belirtelim bazen emniyet şeridine dikkat etmenize rağmen rüzgârın etkisi ile ıslanmaktan kurtulamıyorsunuz.

Şimdi hazırladığımız videomuzu paylaşmak istiyoruz.  İlk video bölgeden ve şu an faal olmayan gayzerlerin görüntüsü ;

 

İkinci videomuz ise arka arkaya iki püskürmeyi kaydedebildiğimiz Strokkur ;