SRİ LANKA VE TAMİL KAPLANLARI
SRİ LANKA VE TAMİL KAPLANLARI-GEZGİN YÜZLER GRUBU
Sri Lanka Hindistan’ın güneyinde bulunan ve haritadaki şeklinden dolayı “Hindistan’ın gözyaşı” olarak adlandırılan tropik bir adadır. Meşhur çaylarından dolayı çok iyi bildiğimiz, eski adı Seylan (Ceylon) olan Sri Lanka Arap kaynaklarına göre Serendip olarak adlandırılmıştır. Araplar beklenmedik şeyler ülkesi anlamında Serendip demişlerdir. İslamiyet’te Müslümanlar burayı Hz. Adem’in yeryüzüne indiği yer olarak kabul ederler. Sri Lankalılar o yüzden kendilerini cennete en yakın ülke olarak adlandırırlar.
Ülkenin %7’si Müslüman, %7’si Hindu, %8’i Hristiyan ve %70’i de Budist’tir. Budizm için çok önemli sayılan Budanın Diş Tapınağı da burada bulunmaktadır. Tamiller ağırlıklı olarak Hindu’dur.Sri Lanka’nın %74 ‘ü yerel dilleri konuşmaktadır. Ülkenin %70’ini oluşturan Sinhala’lar yerli halk olup dilleri Sinhala dilidir. %5 Hint asıllı Tamil ve %15’i de Sri Lanka’lı Tamil olmak üzere toplam %20’ lik bu Tamil halkı Tamilce konuşmaktadır. %8 diğer diller konuşulmaktadır.
9 idari bölgeden oluşan Sri Lanka 22 Mayıs 1972’ de Cumhuriyeti benimsemiştir. Uzun bir sömürge devri ve arkasından Tamil Kaplanları problemi ile sıkıntılı bir dönem yaşayan ve sonra bu problemini çözen Sri Lanka, son 10 yıldır her konuda toparlamış ve turizmde de epey yol kat etmiştir.
1340 km’ lik sahil şeridi ile turizm için parlayan yıldızdır. Kuzey yarım kürede tropik bir adadır. Ancak doğusu ile batısı arasında mevsim farkı yaşanabilmektedir. Kış aylarında batı sahilleri kurak dönem yaşarken doğu sahilleri yağmurludur. Yaz aylarında ise batı sahilleri yağışlı, doğu sahilleri yağışsız olur fakat yazın nem ve sıcaklık çok fazladır.
Ülkenin orta kısmı daha dağlıktır ve yüksek dağlara ev sahipliği yapmaktadır. Orta kısımlarında rakım 1500 civarında olup en yüksek yer 2524 metredir. Bu yüksek dağlar ülkeye yağış gelmesi için çok faydalı olmaktadır. Özellikle 2000’ li rakımlarda yetişen çaylar çok daha kaliteli ve makbul olmaktadır.
Kılık, kıyafet, yemek, kültür, hatta insan tipleri gibi pek çok konuda Güney Hindistan ile çok benzeşmektedir.
Geçmişi M.Ö 3000 yıllarına kadar uzanan Sri Lanka’ nın tarihinde; Portekizlilerin adaya gelmeleri ile sömürge dönemi başlamıştır. 1505-1658 yılları arasında ülkenin yönetimi Portekizlilerdedir. Tam manası ile tüm adayı ele geçirememişler fakat daha çok ticaret ile uğraşmışlardır. Hollandalılar Doğu Hindistan Ticaret Şirketini kurup 1659 yılında buraya geliyorlar ve 1796 yılına kadar da burayı idare ediyorlar. 1796 yılında İngilizler Hollandalıları yenip adanın idaresini ele geçiriyorlar. 1948 senesine kadar da ülke onların yönetiminde kalıyor. İngilizlere karşı Sri Lankalılar birkaç kez ayaklansa da İngilizler bunları kolaylıkla bastırıyorlar. 1948 yılında 2. Dünya savaşından sonra İngilizler ticareti ellerinde tutarak ülkeden çekiliyorlar.
1972’de İngiltere ile tüm bağlarını koparan Sri Lanka Cumhuriyet yönetimini tercih ediyor. Ülke adı Seylan’dan yeni adı Sri Lanka’ya çevriliyor.
Daha önce 1956 yılında Sinhala’ nın resmi dil olarak kabul edilmesi ile Tamiller ve Müslümanlar 2. Sınıf vatandaş muamelesi gördüklerini ileri sürerler ve hoşnutsuzluklar başlayıp ayrılıkçı tohumlar atılmış olur. 1958 yılında Tamiller isyanlarını başlatır ve böylece ülkenin sancılı dönemi start almış olur.
1976 Tamil Elam Kurtuluş Kaplanları adlı örgüt kuruluyor ve Tamil Kaplanları ilk defa 1983 yılında orduya karşı ilk defa silahlı eylemde bulunuyor. Örgütün kurucu lideri Velupillahi Parabhakarandır.Eylem, 13 Sri Lanka askerinin ölümü ile sonuçlanıyor.Başkent Colombo’da protesto gösteriler yapılıyor ve arkasından yüzlerce Tamilin evlerine baskınlar düzenlenip evleri yağmalanıyor ve öldürülüyorlar.
(Tamil kaplanlarının lideri:Velupillahi Parabharakan-fotoğraf www.ntv.com sitesinden alınmıştır.)
Colombo’daki Tamiller burayı terk ediyor ve böylece iç savaş başlamış oluyor. Tamil olaylarından Güney Hindistan’daki Tamiller de etkilenince Hindistan hükümeti Sri Lanka ‘ daki savaşa müdahil olup asker gönderiyor ve Tamillerin silah bırakmasını istiyor. Tamillere silah bırakmaları öneriliyor fakat Tamiller buna karşı çıkıyorlar. Hintli askerlerden 1000 kadarı Sri Lanka’da kaldıkları 3 yıl içinde ölüyor. 1990 yıllarında Hindistan,Sri Lanka’ dan çekiliyor ve bunun neticesinde de Kuzeydeki Tamiller çok güçleniyor. Hatta bağımsızlıkları ilan ediyorlar fakat tabii ki kimse tanımıyor.
Tamiller 1991 yılında Hindistan başbakanı Rajiv Gandhi ‘nin öldürülmesi, 1993 yılında Sri Lanka başbakanına intihar saldırısı ile öldürülmesi gibi büyük olaylara neden oluyorlar. Hatta 1995 yılında donanmaya ait bir gemiyi de batırıyorlar. Tüm bu olaylar ile ara sıra yapılan barış görüşmeleri sekteye uğruyor.
1995-2001 yılları arası çok sayıda insan hayatını kaybediyor. 2002 yılında Oslo görüşmeleri başlıyor ve ateşkes sağlanıyor ancak 2003 yılı çatışmaların tekrar alevlendiği dönem oluyor. 2004 yılında gerillalar ülkenin doğusunu kontrol altına alıyorlar. 2005 yılında Tamil gerillaları dışişleri bakanını öldürüyorlar, bu arada sert önlem alınması taraftarı olan Mahinda Rajapaksa seçimleri kazanıyor ve 2006 yılında savaş şiddetleniyor. 2007 yılında Sri Lanka ordusu Tamilleri yok etme amacıyla saldırıya geçiyor ve Tamillerin önemli kalelerinden bazıları ele geçiriliyor. 2008 yılında yeniden Oslo görüşmeleri başlıyor fakat Tamillerin anlaşmaya rağmen saldırıları sonucu 2009 da tamamen bitirme operasyonu yapılıyor ve savaş bitiyor.
Tamil Kaplanları sayfasının kapanması sonrası da daha önce hiçbir turistin uğramadığı Sri Lanka son 10 yıldır turizm açısından büyük ilerleme kaydetmeye ve hızla gelişmeye başlamıştır.
Portekizliler ve Hollandalıların sömürgesi altında kahve üretimi yapılır. Sri Lanka da oluşan bir kahve bitkisi hastalığı sonucu kahve üretimi sekteye uğramış ,İngilizlerin buraya Çin’den çay getirip ekmesi sonucu da çay üretiminde en önemli merkez haline gelmiştir.
Madenler konusunda da çok şanslı olan Sri Lanka’da Safir (özellikle de mavi safir) ,zümrüt, elmas, yakut, yıldız yakut gibi değerli taşlar çıkmaktadır.
Bayraklarındaki yeşil şerit ülkede yaşayan Müslümanları, turuncu şerit Budistleri, kırmızı taraf ise bu iki rengin karışımını simgeleyip Müslümanlar ve Budistlerin beraberce yaşamalarını simgelemektedir. Elinde kılıç taşıyan aslan mitolojik bir hikayeden kaynaklanmakta olup Sri Lankalılar kendilerinin atalarının bu aslanın soyundan geldiğine inanmaktadırlar. Aslanın 4 köşesindeki 4 yaprak ise Budanın altında Nirvana’ya ulaştığı Buda ağacının yapraklarını simgelemektedir.
Kısaca bilgi verdiğimiz Sri Lanka tabiat açısından çok zengin olup dünyanın en güzel ülkelerinden birisidir.Çok miktarda bitki ve hayvan çeşitlerine sahiptir. Yazılarımızda paylaşacağımız Unesco Dünya Miras listesine girmiş pek çok tarihi esere de ev sahipliği yapmaktadır.