NEPAL’DEN ÖLÜ YAKMA TÖRENİ -EMEL FIRATLI

 

NEPAL’DEN ÖLÜ YAKMA TÖRENİ-EMEL FIRATLI

Kabul başlık çok itici ama bazı insanlar için günlük hayatın önemli bir parçası bu olay. Nepal gezimiz sırasında başkent Katmandu’daki kutsal Pashupathinath tapınağına yapacağımız gezinin bir bölümünde de ölü yakma törenlerine şahit olacağımızı  öğrendiğimde bu olay bana çok soğuk gelmişti ve seyredemeyeceğimi zannetmiştim.

Pashupathinath ; UNESCO Dünya Miras Listesinde olup başkent Katmandu’da ve Tanrı Shiva adına yapılmış bir  tapınak . Kutsal Ganj nehri’nin kolu olan Bagmati nehri kıyısında bulunuyor ve ölü yakma törenleri de burada yapılıyor. Tapınağın olduğu yere turistlerin girmesi yasak, sadece Hindular girebiliyor fakat  nehrin karşı kıyısındaki  bölümden rahatlıkla olaylara şahit olabiliyorsunuz. Çünkü iki kıyı arası mesafe oldukça kısa  Yapılan törenin mahiyeti ölen kişinin bağlı olduğu kast’a ve ailenin gelir seviyesine göre değişiklik gösterebiliyor. Nitekim kremasyon sahasının ufak bir kısmı  üst sınıflar için özel olarak ayrılmış . O bölümdeki  törenlere katılanların gelir seviyesinin yüksekliği kıyafetlerinden de anlaşılmaktaydı.

 

Cenaze aile üyelerinin omuzlarında, sedye benzeri bir yapının üstünde taşınarak törenin yapılacağı alana getiriliyor. Genellikle sarı, turuncu veya beyaz renkli bezlere sarıyorlar. O gün bizim gördüğümüz ki üç-dört cenazenin yakılmasına şahit olduk hepsi turuncu renkte parlak sayılabilecek bezlere sarılmışlardı. Nehir kenarına getirilen cenaze önce kutsal nehir suyuyla kutsanıyor töreni başlatacak, idare edecek kişi de ölenin oğlu oluyor. Eğer oğlu yoksa aile içindeki yakınlığına göre diğer erkek fertlerden biri görevi üstleniyor. Bu kişi de nehirde yıkandıktan sonra tören başlıyor. Bu arada kadınlar cenazeye çok yaklaşmıyor, kenardan izliyorlar. Tören öncesi hazırlığında cenazenin kilosuyla orantılı olarak alınan sandal ağacı odunları diziliyor ve cesedin kötü kokmasını önlemek için sandal ağacı yağı da döküyorlar. Çünkü çok ilginçtir yakma işlemi esnasında çıkan kokudan çok etkileneceğimi ve kokudan duramayacağımı zannediyordum fakat sandal ağacının etkisiyle mi yoksa olaya fazla kendimi kaptırmanın  etkisiyle mi bilemiyorum ama ben çok fazla rahatsız edici koku duymadım. Belki de kullanılan yağlar, sandal ağacı ve tütsü kokuları çok yoğundu bastırdı bilemiyorum. Cenazenin yüzü açıktaydı ve çok net olarak görebiliyordum elimdeki fotoğraf makinasıyla zum yaparak olayı yanımdaymışçasına izlemeye başladım. Üstüne renkli çiçekler kondu, ağzına da bir bez parçası yerleştirildi. Ölü yakma töreni ağızdan başlarmış çünkü ruh ağızdan girer ve ağızdan çıkarmış. Dualar okunup etrafında dönüldükten sonra yakma işlemini başlatacak kişi bezi tutuşturdu ve Kremasyon işlemi başlatıldı. Bu işlem yaklaşık üç saat kadar sürüyor ve böylece ruh bedenden kurtulmuş oluyor.

Varanasi’nin ve tabii ki Ganj nehrinin daimi ev sahipleri Sadular ;

 

 

 

 

 

 

 

 

(resim 10-11-12)